Nhà tù Phú Quốc là một minh chứng lịch sử về những cuộc đấu tranh kiên cường, bền bỉ của dân tộc Việt Nam cũng như những tội ác của đế quốc thực dân.
1. Giới thiệu nhà tù Phú Quốc?
Nhà tù Phú Quốc là một trại giam nằm ở số 350, đường Nguyễn Văn Cừ, xã An Thới, cách trung tâm của thị trấn Dương Đông, Phú Quốc 28km.
Trong chiến tranh Đông Dương, nhà tù này còn có tên là nhà lao Cây Dừa. Đây là trại giam tù binh trung tâm toàn Việt Nam Cộng hòa, từng giam giữ hơn 32.000 tù binh. Đến năm 1995, nơi đây được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là di tích lịch sử cấp Quốc gia, cũng kể từ đó, nhà tù được mở cửa cho du khách đến tham quan.
Có lẽ khi đặt chân đến đây, các du khách đều tò mò về những câu chuyện thời chiến, những tội ác dã man mà người ta thường nhắc về thời Pháp thuộc, Mỹ – Ngụy. Những câu chuyện được tái hiện chân thực sẽ là minh chứng rõ ràng nhất cho sự tàn khốc và ác liệt của chiến tranh.
2. Lịch sử khu di tích nhà tù Phú Quốc
2.1. Nhà tù ở đảo Phú Quốc thời Pháp thuộc
- Nhà tù lớn nhất Đông Nam Á
Nếu có người thắc mắc nhà tù Phú Quốc xây dựng năm nào, đó chính là thời điểm năm 1946, khi thực dân Pháp chiếm đóng Phú Quốc để xây dựng nhà tù lớn nhất Đông Nam Á. Nhà lao lúc đó có diện tích khoảng 40 ha và được chia làm 4 khu A, B, C, D.
Nơi đây được canh gác cực kỳ nghiêm ngặt, xung quanh được bao bọc bởi hàng rào thép gai, phía trên có đèn bảo vệ. Các chòi canh và lính tuần tra được trang bị đầy đủ súng.
Đến tháng 4/1954, nhà tù có khoảng mười bốn nghìn tù nhân, chủ yếu là nam giới. Dưới sự tra tấn tàn bạo của thực dân Pháp, 99 chiến sĩ cộng sản đã hy sinh.
Nhà tù Phú Quốc – bằng chứng “sống” cho sự tàn độc của kẻ thù và ý chí kiên cường của các chiến sĩ quân ta
- Hiệp định Geneve
Sau hiệp định Geneve tháng 7/1954, Pháp trao trả quyền quản lý nhà tù cho Việt Nam. Tưởng chừng những câu chuyện chiến tranh đã kết thúc, nhưng không, nhà lao Cây Dừa bước sang một cơn ác mộng mới, dã man và kinh hoàng hơn.
Tìm hiểu về nhà tù Phú Quốc để thấy rõ một thời chiến tranh gian khổ của dân tộc ta
2.2. Nhà lao Cây Dừa trong thời kỳ Mỹ – Ngụy
Sau khi trao trả quyền quản lý cho chính quyền Việt Nam, vào cuối năm 1955, một trại giam mới đã được xây dựng ở nhà lao Cây Dừa cũ với diện tích khoảng 4 ha. Lúc này trại giam có tên gọi là Nhà lao Cây Dừa, được phân chia làm các khu nam, nữ, phụ lão.
Những hình thức tra tấn dã man như chuồng cọp kẽm gai, đóng đinh vào trán, vào đầu gối hay soi điện cao áp vào người… được sử dụng lên những người chiến sĩ của chúng ta.
Trong suốt giai đoạn này, nhà tù Phú Quốc đã có hàng nghìn người chết, hàng chục nghìn người bị thương tật và tàn phế không thể chữa khỏi.
Nhà tù Phú Quốc – địa ngục trần gian thời chiến
3. Các hạng mục còn lại đến nay tại nhà tù ở Phú Quốc
3.1. Cổng Tiểu đoàn 8 quân cảnh tại nhà tù Phú Quốc
Cổng Tiểu đoàn 8 quân cảnh được làm bằng lõi trụ sắt và gạch đặc, tạo thành 2 trụ vuông 2 bên. Di tích được phục dựng giống hoàn toàn như bản gốc.
3.2. Nghĩa địa tù binh bên trong khu di tích lịch sử nhà tù
Nghĩa địa tù binh với diện tích khoảng 20.000m2 cách điểm trại giam – phân khu B2 khoảng 1km. Nghĩa địa được thiết kế hình tròn, bên trên là tượng đài hình tay nắm đấm thể hiện tinh thần bất khuất, anh dũng, kiên cường của dân tộc ta.
Nghĩa địa tù binh – biểu tượng cho sự kiên cường, bất khuất của quân dân Việt Nam ta
3.3. Nhà thờ Kiến Văn tại nhà tù ở Phú Quốc
Nhà thờ Kiến Văn hiện là phế tích chỉ còn lại những cột xi măng, có diện tích hơn 4000m2.
3.4. Nhà trưng bày bổ sung di tích
Nhà trưng bày được chia làm 2 phòng. Bao gồm, phòng 1 chứa các hiện vật cùng lịch sử hình thành và quá trình tồn tại của trại giam. Phòng 2 có 100 bức ảnh tư liệu về các hình thức tra tấn của địch cũng như các cách mà nhân dân ta đấu tranh trong thời chiến tranh.
Khu trưng bày bổ sung
3.5. Phân khu B2 trong nhà tù đảo Phú Quốc
Phân khu B2 hiện đang được phục dựng với diện tích hơn 17.000m2, bao gồm các hạng mục như: Vọng gác (chòi canh), hàng rào, cổng trại giam của phân khu B2, chuồng cọp kẽm gai, nhà bếp, nhà ăn, các khu giam giữ và tra tấn tù binh…
Phân khu B2
3.6. Đài tưởng niệm liệt sĩ tại Đồi Sim
Đài tưởng niệm được thiết kế với 2 bên là hình ngọn sóng cao 5m với chính giữa là hình khối nhọn được khoét rỗng bên trong khoảng 2m, mang ý nghĩa “những con người đi ra từ nơi ấy”.
Đài tưởng niệm liệt sĩ nhà tù Phú Quốc
3.7. Cổng Tiểu đoàn 7 quân cảnh
Cổng Tiểu đoàn 7 cao khoảng 4,1m và rộng 0,85m, 2 trụ cổng cách nhau 5.9m. Sát với trụ cổng, tính từ phía bên trái vào là bảng tóm tắt về Tiểu đoàn 7 quân cảnh.
3.8. Cổng và nhà Ban chỉ huy trại giam ở nhà tù tại Phú Quốc
Hiện nay cổng và nhà Ban chỉ huy trại giam đều được phục dựng bằng bê tông cốt thép, mái lợp tôn, cửa sổ làm bằng gỗ. Cánh cửa cổng chính làm bằng các thanh sắt ấp chiến lược và dây kẽm gai.
Di tích nhà tù Phú Quốc
4. Ý nghĩa lịch sử của nhà tù Phú Quốc?
Nếu như những địa điểm tham quan, vui chơi tại Phú Quốc cho ta thấy sự phồn hoa, hấp dẫn của hòn đảo này thì nhà tù Phú Quốc lại cho thấy một khoảng lặng xót xa. Nơi đây đã lưu lại những tội ác tày trời của đế quốc Mỹ, thực dân Pháp. Chúng không ngần ngại sử dụng những biện pháp dã man để tra tấn, làm mất đi ý chí chiến đấu của các chiến sĩ.
Tái hiện chân thực cảnh tra tấn ở phân khu B2
Mỗi một ngóc ngách của nhà tù, mỗi một câu chuyện của người chiến sĩ đã thể hiện tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất và anh dũng của dân tộc ta. Tham quan nhà tù Phú Quốc chúng ta mới thấy được sự khốc liệt của chiến tranh cũng như hiểu rõ hơn về lịch sử dân tộc.
5. Các trải nghiệm đừng bỏ qua ở khu di tích nhà tù Phú Quốc
5.1. Tận mắt xem tái hiện cảnh tra tấn ở phân khu B2
Đ
Phân khu B2 – tái hiện sống động nhà tù Phú Quốc trước kia
Phân khu B2 là phân khu vô cùng quan trọng bởi đây là nơi tái hiện sống động nhất về nhà tù Phú Quốc ngày trước. Nơi đây đã được phục dựng lại, bao gồm các hạng mục cụ thể như sau:
- Vọng gác (chòi canh): Nằm ở bốn góc, được làm bằng cốt thép, cao khoảng 5m và có mái che bằng tôn.
- Cổng trại giam phân khu B2: Cổng được quấn nhiều lớp rào bằng kẽm gai, có quân cảnh bảo vệ
- Chuồng cọp kẽm gai: Ở đây có các chuồng cọp ngồi, nằm, chuồng cọp nửa thấp nửa cao. Chiều dài khoảng 2m, chiều rộng và chiều cao khoảng 0.5m, được đặt ngoài trời và làm bằng kẽm gai, bên trong có các mô hình tù binh bị giam giữ.
Chuồng cọp thép gai để giam giữ tù binh
- Liền kề với các chuồng cọp kẽm gai là kiểu giam giữ tù binh bằng thùng cát xô, trên đỉnh có đục một lỗ thông hơi, trên thành đục cửa sổ nhỏ để đưa cơm, nước vào cho tù binh.
- Hàng rào: Hệ thống này được làm bằng dây kẽm gai sắc nhọn và được quấn thành 8 đến 10 lớp.
Hệ thống hàng rào thép gai chằng chịt
- Phòng biệt giam B2: Căn phòng này có diện tích 9 x 3m, với vách được làm bằng thép tấm, đục lỗ nhỏ, mái che bạt, nền tráng xi măng và có lưới rào dây kẽm gai sắc nhọn. Phòng biệt giam B2 ở di tích nhà tù Phú Quốc tái hiện cảnh tượng địch tra tấn tù binh bằng chày vồ, giày đinh, chôn sống…
- Dãy nhà vệ sinh, nhà ăn, khu bếp: Được khắc họa bằng những mô hình tù binh đang nấu ăn, cảnh cai ngục bắt tù binh dọn dẹp…
- Khu giam giữ và tra tấn tù binh: Nơi đây được đánh số thứ tự từ 1 đến 18. Sau khi phục dựng, nơi đây có các mô hình tù binh và cai ngục, tái hiện cuộc sống sinh hoạt, các cuộc đấu tranh chống đàn áp, các hình thức tra tấn tù binh, cảnh giam giữ, đường hầm được đào để vượt ngục…
Hình ảnh tù binh cùng nhau vượt ngục, thoát khỏi “địa ngục trần gian”
Tái hiện chân thực cảnh tra tấn ở phân khu B2
5.2. Tham quan phòng biệt giam, tra tấn tại nhà tù ở Phú Quốc
Phòng biệt giam nhà tù ở Phú Quốc là địa điểm ám ảnh nhất đối với nhiều chiến sĩ cách mạng. Bởi chính nơi đây, đế quốc thực dân đã dùng những hình thức tra tấn độc ác lên những chiến sĩ của nhân dân ta.
_1627871103.jpg)
Hình thức tra tấn bằng cách kẹp tù nhân giữa 2 tấm gỗ sau đó dùng gõ đập mạnh vào
5.3. Tìm hiểu về các loại hình tra tấn của đế quốc Mỹ trong nhà tù Phú Quốc
Vô vàn cảnh nhục hình man rợ tra tấn tù binh được khắc họa rõ nét
Khi đến tham quan nhà tù Phú Quốc, ít nhiều du khách cũng sẽ cảm thấy nổi da gà vì những cảnh nhục hình, tra tấn man rợ được mô phỏng lại.
- Chuồng cọp kẽm gai: Tù nhân sẽ nằm trong chuồng cọp, xung quanh là hàng gai, không thể di chuyển được với diện tích chỉ 2m chiều dài và 0.5m chiều rộng.
- Lộn vỉ sắt: Tù nhân phải cởi hết quần áo rồi cắm đầu xuống vỉ sắt, lăn lộn nhiều lần. Mấu của vỉ sắt khiến toàn thân tù binh rỉ máu, tróc da đầu…
- Dìm đầu vào thùng phuy ngập nước: Tù binh bị cai ngục nhấn đầu xuống thùng phuy, một tên cai ngục khác sẽ dùng búa gõ vào thùng khiến tù binh đau đớn, chảy máu, sặc nước.
- Đục răng: Cai ngục sẽ đặt đầu gậy sắt vào chiếc răng định đục, rồi dùng chày vồ đóng vào đầu kia thật mạnh làm chiếc răng bị gãy văng ra.
Đục răng tù binh vô cùng tàn độc của đế quốc thực dân
- Đóng đinh: Cai ngục dùng đinh dài 3-10cm, đóng vào bộ phận trên người tù nhân như: Đầu ngón tay, bàn chân, xương bả vai, đầu gối…
- Luộc sống tù binh: Các quản tù bỏ tù nhân vào bao tải và để tù nhân vào chảo nước đang sôi sùng sục, vô cùng bỏng rát, đau đớn khủng khiếp.
Hình ảnh tra tấn tù binh bằng chảo dầu luộc chín tù binh
6. Một vài lưu ý khi đi nhà tù đảo Phú Quốc
Nhà tù đảo Phú Quốc là một điểm tham quan đặc biệt, vì vậy mỗi du khách ghé đến đây cũng cần phải lưu ý để tránh làm hư hỏng hiện vật ở đây:
- Nên mặc những trang phục lịch sự.
- Không chạm, sờ tay vào các hiện vật được trưng bày.
- Cần mang theo đồ ăn, nước uống bởi nhà tù được xây dựng với quy mô khá rộng. Trong lúc tham quan, bạn rất khó tìm mua đồ ăn và nước uống.
- Không vứt rác bừa bãi tránh ảnh hưởng đến vệ sinh của khu di tích.
- Nhà tù mở cửa từ 8h – 11h30, chiều từ 13h30 – 17h.
- Vé vào cửa hoàn toàn MIỄN PHÍ.
Giá vé tham quan nhà tù Phú Quốc là miễn phí
Nhà tù Phú Quốc là nơi sẽ cho du khách nhiều kiến thức lịch sử, cũng như nhiều trải nghiệm hấp dẫn. Đừng quên, Phú Quốc còn rất nhiều điểm đến thú vị đang chờ bạn khám phá. Còn chần chừ gì nữa mà không xách balo lên và đi ngay thôi nào!
